TNO heeft 1,5 jaar geleden de ‘Argumentenkaart Schaliegas’ gemaakt, met alle voors- en tegens op een rij. Met als doel dat besluitvormers zich een gebalanceerd ‘eigen oordeel’ kunnen vormen. Na betere bestudering van dat overzicht miste Jan Juffermans diverse belangrijke argumenten, die het plaatje en dus het eigen oordeel, nogal anders doen uitzien. Jan werkte van 1978 -2010 bij de befaamde stichting De Kleine Aarde, en is nu onder andere actief in Transition Town Boxtel.
In het TNO-overzicht ontbreekt het feit dat tijdens het fracken in de VS, aanzienlijke hoeveelheden methaangas weglekken, met een ongeveer vijfentwintig keer sterker klimaateffect dan CO2. Wat de klimaat-voetafdruk van dit gas groter maakt dan die van de meest vervuilende kolen. En daarom schaliegas diskwalificeert als ‘transitiebrandstof’ naar een klimaatveilige energievoorziening (bron: R.W. Howarth in Climate Change).
In de discussie met onder meer Maria van der Hoeven, directeur van het Internationaal Energie-Agentschap (IEA), is dit onmisbare informatie aangezien zij beweert: “Vooral (schalie)gas kan een brug vormen tussen de niet-schone energie van nu en de schonere energie van de toekomst”. Alsof het minder schadelijk zou zijn.
Schaliegas levert nog eeuwen lang risico op grondwatervergiftiging
Na het boren dekken de bedrijven de boorputten af met beton en grond: zand erover en wegwezen. Onvermeld blijft echter het gevaar dat door erosie en betonrot na vijfentwintig jaar tot enkele eeuwen alsnog zware vervuiling van het grondwater kan optreden. De honderden doorboringen van de grondlagen zijn hier schuldig aan. Zij vormen kanalen waarlangs de ingespoten chemicaliën en andere gevaarlijke stoffen zoals barium, strontium en benzeen alsnog uit de diepe ondergrond naar het grondwater kunnen doorlekken.
Schaliegas vergroot aantal ‘klimaatdoden’ drastisch
In het TNO overzicht ontbreekt het ultieme argument tégen het boren naar schaliegas: De vergroting van de ecocide. Ecocide heet het als bepaalde daden via natuur- en milieuschade leiden tot bijzonder veel slachtoffers. De Engelse juriste Polly Higgins is een paar jaar geleden een mondiale actie gestart om deze vorm van misdaad tegen de menselijkheid op VN-niveau erkend te krijgen.
De reeds bekende fossiele brandstof voorraden zijn nu al vijf keer groter dan nog gebruikt kunnen worden om niet boven de 2 graden opwarming uit te komen qua potentiële CO2-emissies. Die grens van 2 graden is internationaal politiek bepaald. Daarop baseerde de Amerikaan McKibben zijn nuchtere ‘Do the Math’. Wereldwijd kunnen we nog maximaal 565 gigaton CO2 uitstoten om onder de 2 graden te blijven.
De fossiele bedrijven hebben echter al/nog reserves die goed zijn voor 2.795 gigaton aan CO2-uitstoot. Milieu-economisch gezien is 4/5e van die reserves dus in feite al niets meer waard, zou niet aangebroken mogen worden. Het is enkel nog een kwestie van tijd voordat de investeerders in fossiele bronnen doorkrijgen dat we hier met een gevaarlijke fossiele bubble te maken hebben, die een keer uiteenspat.
Het eerste rapport hierover uit 2009, gepresenteerd door voormalig VN-topman Kofi Anan, kwam uit op 300.000 klimaatdoden per jaar, voor 99% in armere landen, waar men niet tegen de nieuwe klimaateffecten is opgewassen. In 2010 volgde een tweede rapport en in 2012 het derde. In het laatste rapport (uitgave DARA, Madrid) komt men uit op 400.000 klimaatdoden en bovendien 4,5 miljoen andere slachtoffers per jaar door het gebruik van fossiele brandstoffen in het algemeen, bijv. vanwege de uitstoot van fijn stof. Kortom: meer fossiele brandstoffen zoals schaliegas, zal leiden tot nóg veel meer klimaatdoden.
Hooguit twee jaar schaliegas in Nederlandse bodem
Naast deze drie punten wil ik graag nog een paar andere kanttekeningen plaatsen. De fossiele industrie hanteert overdreven optimistische schattingen over de hoeveelheden winbare schaliegas, blijkbaar vooral om investeerders te trekken. In dit verband is de recente schatting interessant van prof. Rien Herber, die bij de NAM werkte. Om 30 miljard kubieke meter gas uit de grond te kunnen halen zijn verspreid over 850 vierkante kilometer 100 boorplatforms voor 1.000 putten nodig (…!), rekende de voormalige adjunct-directeur van de Nederlandse Aardolie Maatschappij uit.
“Het is grote onzin om te beweren dat je met schaliegas het Nederlandse gasgebouw kunt afbouwen”, schetste Herber tijdens de bijeenkomst die was belegd door de Provinciale Omgevingscommissie (POC). Verder schat hij dat er maximaal 100 miljard m3 schaliegas gewonnen kan worden in Nederland en we gebruiken ongeveer 50 miljard m3 per jaar. Dus we zouden er maximaal maar twee jaar profijt van kunnen hebben! Shell heeft overigens al laten weten weinig te zien in schaliegas winning in Nederland.
Een grote groep van vooraanstaande hoogleraren op het gebied van milieu en duurzaamheid spreekt zich op 22 juni in Trouw scherp uit tegen de winning van het omstreden schaliegas in Nederland. In een petitie vergelijken zij de grootschalige Amerikaanse winning met de plannen in Europa. Ze stellen dat na een ‘nuchtere afweging’ van voor- en nadelen, de conclusie moet zijn dat schaliegas voor Nederland niet interessant is.
Schaliegas remt ontwikkeling duurzame energie
Moeten we daarvoor alles overhoop halen en al die risico’s lopen? En wat te denken van alle investeringen (40% van onze overheid), die weer niet naar de omschakeling naar duurzame energie gaan, dus een dubbel negatief effect veroorzaken? Het zou interessant zijn uit te rekenen hoeveel jaren we met die investeringen kunnen genieten van wind- en zonne-energie, vooral via een revolverend fonds.
Tenslotte wijs ik op het recente rapport van het Europees Milieubureau (EEA) in Kopenhagen: ‘Late Lessons from Early Warnings’. Daarvoor hebben ze 88 oude milieucases bekeken en komen tot de conclusie dat er in slechts 4 gevallen sprake was van ‘vals alarm’, oftewel 84 waarschuwing waren terecht. Gezien de Argumentenkaart en de hier beschreven aanvullingen daarop, lijkt het me de kans heel klein dat er inzake schaliegas sprake is van vals alarm…
Jan Juffermans
(redactie Adri Ros)
Nog een tegengeluid op: http://www.mo.be/artikel/radioactieve-besmetting-ontdekt-op-schaliegas-site.
Nu blijkt uit onderzoek door de Duke University in het Amerikaanse Pennsylvania dat er ook radioactieve vervuiling optreedt in waterlopen waar het afvalwater geloosd wordt. De wetenschappers vergeleken stalen van het water en sedimenten stroomafwaarts van de waterzuiveringsinstallatie Josephine Brine met stalen uit een hoger gelegen deel van de rivier.
“De concentratie aan radium is ongeveer 200 keer hoger stroomafwaarts van de plek waar het afvalwater in de rivier terechtkomt, dan in het hoger gelegen deel van de rivier”, zegt Avner Vengosh, hoogleraar Geochemie aan de universiteit. “Hoewel de installatie de hoeveelheid radium en barium in het afvalwater aanzienlijk vermindert, is de hoeveelheid radioactiviteit in de sedimenten hoger dan de drempelwaarden voor de veilige verwerking van radioactief materiaal. Dat creëert een potentieel risico voor duizenden jaren.”
Koppelingen
Dutch
Arabic
Chinese (Simplified)
English
French
German
Italian
Portuguese
Russian
Spanish
